Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΟ READ TO DEATH.

Η γραφή της Δήμητρας Ιωάννου με μάγεψε στο πρώτο της βιβλίο «Κασσάνδρα, Το μυστικό της μάγισσας» και με καθήλωσε στο «Τραγούδι της Αννέτας». Με το τρίτο της βιβλίο «Βαλεντίνα, Η γητεύτρα των Αθηνών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, η συγγραφέας κατάφερε να με ταξιδέψει στην Αθήνα της Μπελ Επόκ και να αποδείξει την εξελικτική δεινότητα της πένας της μέσα από μια ιστορία έρωτα, μυστηρίου και ανατροπών. 

Την ευχαριστούμε για την συνέντευξη που παραχώρησε στο Read to Death και περιμένουμε με αγωνία το επόμενο βιβλίο της.

Συνέντευξη: Μαρία Μπακάρα

Επιμέλεια: Άρτεμις Βελούδου-Αποκότου

- Κυρία Ιωάννου, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συνέντευξη που παραχωρείτε στο Read to Death. Στο τρίτο σας βιβλίο «Βαλεντίνα, η Γητεύτρα των Αθηνών»,το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, διαφοροποιείτε το μέχρι τώρα συγγραφικό σας μοτίβο και τοποθετείτε την ιστορία σας σε μία και μόνο εποχή, αυτή της Αθηναϊκής Μπελ Επόκ. Θα μπορούσαμε να πούμε πως, ίσως, η επιλογή της συγκεκριμένης εποχής κρύβει μια διαχρονικότητα και μια συμβολική αναφορά σε σχέση με τη σημερινή εποχή; Ήταν μια συνειδητή επιλογή;

Όποιος αρχίζει να ψάχνει την αθηναϊκή Μπελ Επόκ, αρχικά μένει έκθαμβος από τον εκλεπτυσμένο τρόπο ζωής των κατοίκων της πρωτεύουσας. Υπακούοντας σε ένα περίπλοκο και καλοσυντονισμένο σαβουάρ βιβρ, η αστική τάξη ζούσε στο δικό της παράδεισο. Οι κυρίες αλλά και οι κύριοι αντέγραφαν μετά μανίας ξενόφερτες μόδες «εκ Παρισίων» και βασικό τους μέλημα ήταν οι κοινωνικές τους συναναστροφές καθώς και η σωστή επιλογή των χώρων αναψυχής και εστίασης. Επίσης εκείνη την εποχή άνθιζαν οι τέχνες, τα γράμματα κι όλοι αγαπούσαν τις ποιητικές βραδιές, τις λογοτεχνικές εσπερίδες, τη μουσική και το θέατρο. Παράλληλα όμως υπήρχε πολιτική αστάθεια, ενώ η κοινωνική ψαλίδα ήταν πολύ μεγάλη, μιας και στον αντίποδα της καλοαναθρεμμένης αστικής τάξης συναντούσε κανείς μια άλλη Αθήνα, η οποία βασανιζόταν από τη μάστιγα της φτώχειας, της επαιτείας και της πορνείας. Έτσι λοιπόν ο καθένας από εμάς μπορεί, αν θέλει, να προβληματιστεί και να διερευνήσει ομοιότητες και διαφορές με άλλες σημερινές καταστάσεις, αφού ούτως ή άλλως η ιστορία έχει πάντα την τάση να επαναλαμβάνεται. 

- Ποιο πολιτικο-κοινωνικό γεγονός της τότε εποχής θεωρείτε πως καθόρισε, κατά κάποιον τρόπο, τη μετέπειτα ιστορία της Ελλάδας;

Θα ήταν άστοχο εκ μέρους μου να ξεχωρίσω κάποιο συγκεκριμένο γεγονός, μιας και ήταν μια εποχή έντονων κοινωνικοπολιτικών ζυμώσεων. Θεωρώ όμως πως η πολιτική αστάθεια, η ανάμειξη των ξένων δυνάμεων στο ελληνικό κράτος καθώς και η διαρκής εμμονή των ελλήνων να αναζητούν ξένους σωτήρες είναι από τα στοιχεία εκείνα που επηρέασαν την μετέπειτα ιστορία μας.

- Παρά τη διαφοροποίηση, κρατάτε τα στοιχεία που σας έχουν καθορίσει ως δημιουργό. Πόσο εύκολο ήταν να χειριστείτε τις ισορροπίες;

Το ότι στράφηκα σε μια μόνο εποχή και σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο, μου έδωσε την ευκαιρία και την άνεση να κάνω ότι αγαπώ περισσότερο : Να εμβαθύνω στο χαρακτήρα, στα συναισθήματα και στην ψυχοσύνθεσή των ηρώων μου. Ήταν μαγικό για μένα να ζήσω στον κόσμο της Βαλεντίνας και να ψηλαφίσω την ψυχή, τις αντιδράσεις, τον αγώνα, την εξέλιξη και την ωρίμανση κατ’αρχήν της ίδιας κι έπειτα των ανθρώπων που αποτελούσαν το περιβάλλον της και διαδραμάτισαν νευραλγικό ρόλο στη ζωή της.

- Η Βαλεντίνα είναι μια ηρωίδα γεμάτη φως, λάμψη, δύναμη, παρά τις δυσκολίες που έχει βιώσει. Τη θαυμάζετε; Από όλες τις υψηλές τέχνες, γιατί επιλέξατε να ασχολείται με το θέατρο; Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο θεατρικό έργο;

Θεωρώ ότι οι άνθρωποι που δε σκύβουν το κεφάλι στις δυσκολίες και που δε λυγίζουν από τα πικρά κεράσματα της μοίρας δίνουν μεγάλα μαθήματα ζωής. Φυσικά και είναι αξιοθαύμαστη η πορεία ενός τέτοιου ανθρώπου και με τη Βαλεντίνα επεδίωξα πολύ συνειδητά να δώσω ένα σύμβολο ψυχικού σθένους κι ένα μήνυμα αισιοδοξίας και κουράγιου σε όσους θα έκαναν το συγκεκριμένο ταξίδι στην εποχή της Μπελ Επόκ. Τα μπουλούκια των θεατρίνων ήταν εκείνα που έδωσαν την ιδέα στη νεαρή Αγγελική να γίνει μια από αυτούς για να εντοπίσει το χαμένο της πατέρα. Πιστεύω όμως ότι η τάση της να αντιγράφει κινήσεις και συμπεριφορές και να μπαίνει από πολύ μικρή στο πετσί των ανθρώπων που την περιτριγύριζαν ήταν ο δικός της τρόπος να αποδρά έστω για λίγο από μια δυσβάσταχτη πραγματικότητα, να διαφεύγει στο όνειρο, να γίνεται κάποια άλλη, να ελπίζει για καλύτερες μέρες και να προσδοκά μια πιο όμορφη ζωή.Τέλος, εφόσον με ρωτάς για το αγαπημένο μου θεατρικό έργο, θα σου πω πως διαβάζοντας για μια Αθήνα, την οποία δεν πρόλαβα να γευτώ προσωπικά, διάβασα και για την πρώτη παράσταση του Ματωμένου Γάμου του Λόρκα. Τη Νύφη ερμήνευε η Έλλη Λαμπέτη και το Λεονάρντο ο Βασίλης Διαμαντόπουλος. Η μετάφραση ήταν του Νίκου Γκάτσου, η σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν, τα σκηνικά του Γιάννη Τσαρούχη και η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Προσωπικά θα ήμουν πολύ χαρούμενη αν είχα τη δυνατότητα να είμαι παρούσα σε εκείνη την λαμπερή πρεμιέρα που είχε ενορχηστρώσει το ταλέντο τόσο σπουδαίων προσωπικοτήτων.

- Η Βιργινία είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες και συγγραφικά εξελικτικούς ήρωες. Βίωσε παρόμοιες καταστάσεις με τη Βαλεντίνα, ωστόσο ακολούθησε διαφορετικό δρόμο. Οι επιλογές της, το DNA ή ο τρόπος που μεγάλωσε καθόρισαν τις εξελίξεις και οδήγησαν τον χαρακτήρα της; Την κατανοείτε;

Όπως η Βαλεντίνα, έτσι κι η Βιργινία είναι ένα σύμβολο. Την αγάπησα πολύ τη Βιργινία, παρότι διαφωνούσα εξ’αρχής και κάθετα με τις επιλογές της και σίγουρα ήταν οδυνηρή η συμπόρευση μαζί της ως το τέλος. Μέσα στο μυαλό μου έχει καταγραφεί ως μια πολύ τραυματισμένη ψυχοσύνθεση (ίσως περισσότερο από τη Βαλεντίνα), γιατί στην περίπτωσή της το τραύμα προκλήθηκε εκ των έσω και διέλυσε κυριολεκτικά τη ζωή της. Όσοι έχουν διαβάσει το βιβλίο, θα καταλάβουν τι εννοώ. Παρόλα αυτά, έχουμε δύο γυναίκες που βιώνουν παρόμοια κι έντονα τραυματικά γεγονότα κι όμως αντιδρούν με εκ διαμέτρου αντίθετους τρόπους. Η Βαλεντίνα αντιμετώπισε τη ζοφερή της μοίρα μαχητικά και τελικά κατάφερε να προοδεύσει και να καθιερωθεί, ενώ η Βιργινία λύγισε στην πορεία. Είναι δυο χαρακτήρες-σύμβολα, ιδανικοί για να καταδείξει κανείς πως ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει κάθε άνθρωπος τις δυσκολίες είναι θέμα επιλογής.   

- Με βασανίζει ένα πολύ συγκεκριμένο ερώτημα. Αναρωτιέμαι πώς η Βαλεντίνα κατάφερε να προχωρήσει με τον Σέργιο. Πώς τον αγάπησε και τον διάλεξε, όταν κατάλαβε ποιος ήταν; Όταν το ουσιοκρατικό του παρελθόν ήρθε σε αντιπαράθεση με τις επιλογές και τις επιθυμίες τους;

Φαντάζομαι ότι απλά είχε τη σοφία να μη δείξει αυτόματη εμπάθεια και να μην προβάλει στο γιο τις αμαρτίες της οικογενείας του, αλλά να του δώσει την ευκαιρία να αποδείξει ότι «από αγκάθι βγαίνει ρόδο». Φυσικά η κληρονομικότητα και η βιολογία μας καθορίζουν ως ένα βαθμό αλλά από την άλλη υπάρχει η δυνατότητα ο καθένας από εμάς να δουλέψει με τον εαυτό του, να πατάξει τάσεις, να θεραπεύσει συμπεριφορές κι ελαττώματα και να επιλέξει στην ουσία ποιος θέλει να είναι.Φυσικά όλη αυτή η προσπάθεια απαιτεί υψηλή συνειδητότητα και πολλή προσωπική δουλειά. 

- Προσωπικά, από όλες σας τις ηρωίδες ξεχωρίζω την Κασσάνδρα, για πολλούς προσωπικούς λόγους. Ωστόσο, η Βαλεντίνα με γοήτευσε λόγω της ψυχικής της δύναμης, αλλά και του μεγάλου έρωτα που βιώνει. Εσείς ξεχωρίζετε –όσο αυτό είναι δυνατόν για έναν δημιουργό- κάποια από τις ηρωίδες σας;

Μάλλον θα απαντήσω αρνητικά. Θεωρώ ότι οι ηρωίδες των τριών μου βιβλίων ανταποκρίνονται, μιλούν, συγκινούν και κινητοποιούν διαφορετικά κομμάτια μου. Η Κασσάνδρα αντιπροσωπεύει για μένα τον υψηλοδονούμενο άνθρωπο, η Βαλεντίνα είναι η έκφραση του ψυχικού σθένους και η Αννέτα η ομορφιά της νεότητας που θυσιάζεται για την αγάπη. 

- Είστε ψυχοθεραπεύτρια. Ταυτόχρονα, χαρακτηρίζεστε από πολυσχιδή ενδιαφέροντα. Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι σας στους μη συγγραφικούς τομείς;

Φαντάζομαι να εξακολουθώ να προσφέρω βοήθεια μέσα από το επάγγελμά μου. Αγαπώ πολύ τη δουλειά μου γιατί με φέρνει πολύ κοντά με τα συναισθήματα και τις ανθρώπινες αδυναμίες, τις δικές μου και των άλλων, και με διδάσκει πώς να κατανοώ, να συναισθάνομαι και να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος. Καθημερινά λαμβάνω μαθήματα που με μαθαίνουν να αγαπώ και να συγχωρώ και προσπαθώ, όσο μπορώ, να τα αξιοποιώ και να εξελίσσομαι. Φυσικά ετούτο δεν είναι πάντα εύκολο, όμως αξίζει κάθε προσπάθεια.

- Κλείνοντας, θα ήθελα να σας κάνω μια ερώτηση που προσωπικά έχω μέσα μου καιρό ως αναγνώστρια σας. Για ποιους λόγους, στα δύο προηγούμενα βιβλία σας, διαλέξατε για τον τίτλο το όνομα της ηρωίδας που χρονικά τοποθετείται στο παρελθόν και όχι στη σύγχρονη πρωταγωνιστική εκδοχή;

Γιατί και στις δύο περιπτώσεις το παρόν σηματοδοτείται από δύσκολες καταστάσεις και ζοφερά γεγονότα. Έτσι μοιραία το παρελθόν που κρατά τα κλειδιά τοποθετείται στο επίκεντρο, εφόσον το διερευνούν οι τωρινοί πρωταγωνιστές, αναζητώντας απεγνωσμένα απαντήσεις. Το παρελθόν κι οι πρωταγωνιστές του είναι τελικά που αποκαλύπτουν τις αλήθειες και προσφέρουν βοήθεια και λύσεις,φωτίζοντας ανακουφιστικάτο παρόν.

- Ομολογώ πως το τέλος του βιβλίου δεν είναι μόνο συγκλονιστικό, αλλά και ιδιαιτέρως πρωτότυπο. Το είχατε εξαρχής στο μυαλό σας; Καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας, μας δίνετε μικρά ψήγματα της αλήθειας και εμείς, ως αναγνώστες, καλούμαστε να συνδέσουμε τα κομμάτια. Σε συνδυασμό με το ότι σε όλα σας τα βιβλία έχετε έντονα αστυνομικά στοιχεία, τολμώ να αναρωτηθώ, κατά πόσο σας γοητεύει ως είδος η αστυνομική λογοτεχνία; Θα σας ενδιέφερε να επικεντρωθείτε σε αυτό στο μέλλον;  Θα θέλατε να μας αποκαλύψετε κάτι –κάτι μικρό- για το επόμενο συγγραφικό σας πόνημα;

Η αλήθεια είναι πως έχω ακούσει πολλά λόγια κι έχω λάβει πολλά μηνύματα για τις τελευταίες λέξεις του βιβλίου! Χαίρομαι που το αγάπησαν τόσο οι φίλοι αναγνώστες. Πάντα πριν αρχίσω να γράφω φτιάχνω ένα γερό σκελετό της πλοκής, την οποία δουλεύω. Έτσι όταν φτάνω να μεταφέρω την ιστορία στο χαρτί το τέλος είναι ήδη προαποφασισμένο.Επίσης πρέπει να σου πω πως γράφω ότι θα ήθελα να διαβάσω ως αναγνώστρια. Έχω σκεφτεί επανειλημμένα πως ο σημερινός αναγνώστης είναι πολυσχιδής και δεν αρκείται πλέον σε ένα πόνημα που φωτίζει μόνο μια πλευρά της ζωής. Στις ιστορίες μου λοιπόν υπάρχει έντονο το αστυνομικό στοιχείο, όπως και το λαογραφικό, το συναίσθημα και οι κοινωνικοί προβληματισμοί. Αγαπώ πολύ το αστυνομικό μυθιστόρημα και δε θα απέκλεια να ασχοληθώ με μια τέτοια ιστορία ίσως κάποτε στο μέλλον, χωρίς όμως τώρα να είναι αυτό το ζητούμενο μου. 

Η νέα μου ιστορία που ήδη έχει παραδοθεί και θα εκδοθεί, όπως και όλα τα προηγούμενα βιβλία μου, από τις Εκδόσεις Ψυχογιός έχει να κάνει με την ιστορία των μελών μιας οικογένειας. Είναι τοποθετημένη σε ένα αιγαιοπελαγίτικο σκηνικό που θα συγκινήσει κάθε ελληνική καρδιά και η πλοκή είναι τόσο έντονη που με είχε απορροφήσει πλήρως και δε μπορούσα να συγκεντρωθώ σε οτιδήποτε άλλο όταν την έγραφα! Πολλά και έντονα συναισθήματα, ίντριγκες, πάθη, έρωτες και ένα μεγάλο μυστικό που έρχεται στην επιφάνεια μετά από χρόνιαγια να ταράξει την ηρεμία και να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή των πρωταγωνιστών είναι κάποια από τα συστατικά στοιχεία αυτής της ιστορίας που εύχομαι να σας μαγέψει και να σας ταξιδέψει.