Συνέντευξη των Θεώνη Μπριλή, Χρήστος Αναστασόπουλος, Άνα Ζάχαρη,Εύη Ρούτουλα! ~ Read to Death

Μια συνεντευξη απλά μοναδική ,
μια συνένετυξη χωρίς προηγούμενο.

Θα σας Καθηλώσει...

Ένα πρωτότυπο συγγραφικό εγχείρημα πραγματοποίησαν τέσσερις αξιόλογοι συγγραφείς. Ο Χρήστος Αναστασόπουλος, η Άνα Ζάχαρη, η Θεώνη Μπριλή και η Εύη Ρούτουλα – όλοι τους με λογοτεχνικό παρελθόν- έλαβαν μέρος σε μια συλλογική δουλειά, η οποία στον πυρήνα της πραγματεύεται την ιστορία ενός Οίκου Νυφικών και των ανθρώπων που μπαινοβγαίνουν σε αυτόν. Ο κάθε συγγραφέας έγραψε τρία διηγήματα τα οποία συνθέτουν το βιβλίο «Οίκος… Νυφικών», https://www.facebook.com/oikosnifikon/?fref=ts το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Bookstars. Μέρος της πρωτοτυπίας έγκειται και στο γεγονός πως στο τέλος κάθε διηγήματος υπάρχει το σχέδιο του νυφικού της εκάστοτε ιστορίας.

Ας γνωρίσουμε καλύτερα τους τέσσερις συγγραφείς μας.

Γεια σας αγαπημένοι μας! Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ γι’ αυτή τη συνέντευξη, η οποία δε ξέρω τι κατάληξη θα έχει!

Το όλο συλλογικό εγχείρημα ήταν μια ιδέα του Χρήστου. Πείτε μας περισσότερα γι’ αυτό.

Άνα: Ξεκινώντας από το γεγονός πως οι συγγραφείς είναι άνθρωποι που συνηθίζουν να εργάζονται κατά μόνας, θα μπορούσε να θεωρηθεί ως κάτι με αρκετή δυσκολία. Παρ’ όλα αυτά αποδείχτηκε εξαιρετικά εύκολο, αφ’ ενός με τον Χρήστο στο ρόλο του συντονιστή, αφ’ ετέρου με την Εύη και τη Θεώνη να συνεργάζονται εξαίσια –ας βάλω και τον εαυτό μου μαζί– συν το ότι τελικά πάλι ο καθένας μόνος του, στην ουσία, δούλεψε έχοντας απλά υπ’ όψιν και τη δουλειά των άλλων.

Θεώνη και Εύη, οι δυο σας γνωρίζεστε καιρό, όμως η γνωριμία σας με την Άνα προέκυψε λόγω του βιβλίου. Πόσο επιφυλακτικές σας έκανε αυτό στην αρχή; Ήσασταν σκεπτικές στο εάν θα μπορέσει η συνεργασία σας να είναι ομαλή; Άνα, όταν πληροφορήθηκες τα ονόματα των συγγραφέων με τις οποίες θα συμμετείχες στον «Οίκο» θέλησες να γνωρίσεις καλύτερα την πένα τους, ίσως διαβάζοντας κάποιο βιβλίο τους;

Θεώνη: Το όλο εγχείρημα ήταν ένα πείραμα. Το αν το πείραμα πέτυχε ή απέτυχε το ξέρουν μόνο οι αναγνώστες. Με αυτό θέλω να πω πως ακόμα και το γεγονός της γνωριμίας μου με τον Χρήστο και την Εύη δεν αποτελεί φερέγγυο επιτυχίας για το συλλογικό μας έργο. Από την πλευρά μου υπήρχε εμπιστοσύνη στον Χρήστο, τον εμπνευστή της ιδέας ουσιαστικά. Είχε σημασία βεβαίως πως είχα γνώση του πώς γράφουν οι υπόλοιποι συγγραφείς, υπήρχε όμως καλό πνεύμα συνεργασίας, έλλειψη ανταγωνισμού, μη διάθεση καπελώματος. Το έκανα με την καρδιά μου και πέρασα καλά! Πιστεύω το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά.

Εύη: Δεν ήμουν καθόλου επιφυλακτική, τη Θεώνη και τον Χρήστο τους γνωρίζω χρόνια και μας συνδέει μια μεγάλη φιλία. Όσο για την Άνα, μπορεί να μην την γνώριζα καλά πριν τη συνεργασία αλλά είχα απόλυτη εμπιστοσύνη στο Χρήστο και στις επιλογές του, ήξερα από αυτόν ότι η Άνα έχει δυνατή πένα. Άλλωστε ο ίδιος της είχε τόση εμπιστοσύνη που της είχε αναθέσει την επιμέλεια των δικών του βιβλίων.

Άνα: Δεν είχα υπ’ όψιν μου τη γραφή ούτε της Θεώνης ούτε της Εύης. Εμπιστεύτηκα απλώς τον Χρήστο. Μπορώ όμως να πω πως είχα ήδη γνωρίσει τον λόγο τους, όταν οι τρεις μας παρουσιάσαμε στο κοινό το βιβλίο του Χρήστου με τίτλο ‘3’.

Έχει ξεχωρίσει κάποια ιστορία μέσα σας; Με ποιανού την πένα ή το ύφος νομίζετε πως ταιριάζετε περισσότερο;

Χρήστος: Την πρώτη φορά που ερχόταν μια ιστορία στα χέρια μου και την διάβαζα με ξένιζε. Στη δεύτερη ανάγνωση ένιωθα πως οι ιστορίες ξεκίναγαν να δένουν μεταξύ τους ώσπου στο τέλος, μετά από αμέτρητες αναγνώσεις, έπαψα να τις ξεχωρίζω και τις έβλεπα όλες σαν ένα έργο. Θαυμάζω τις πένες και των τριών κυριών, πάρα μα πάρα πολύ, και προσπάθησα να είμαι το ίδιο αντάξιός τους και να ταιριάξω όσο το δυνατόν μπορούσα.

Άνα: Κανείς δεν “ταιριάζει” ουσιαστικά με κανέναν. Ο κάθε συγγραφέας έχει το ύφος του και τον δικό του τρόπο έκφρασης. Όσο για τις ιστορίες ούτε μπορώ, ούτε θα ήθελα να ξεχωρίσω κάποια. Όπως έχω ήδη πει, τα έργα μας είναι σαν παιδιά μας, κι όπως είπε και ο Εντουάρντο ντι Φιλίππο δια στόματος Φιλουμένα Μαρτουράνο: Τα παιδιά είναι παιδιά, που σημαίνει πως δεν τα ξεχωρίζεις.

Εύη: Παρόλο που γράφουμε τελείως διαφορετικά είδη οι τέσσερις μας, θεωρώ ότι αυτή ήταν και η πρόκληση σε αυτό το βιβλίο, να συνταιριάξουνε τέσσερις τελείως διαφορετικές γραφές. Και ελπίζω ότι τα καταφέραμε. Αγαπώ όλες τις ιστορίες μας για διαφορετικούς λόγους, ενδεικτικά αναφέρω την Τούλα για την υπομονή της, την καλοσύνη της και τον πράο χαρακτήρα της. Την Εύα για την δροσιά και τον δυναμισμό της. Την Έλενα για το θάρρος της και τη στωικότητά της.

Θεώνη: Η γραφή του καθενός είναι ξεχωριστή, στα προσωπικά μας έργα δεν ταιριάζουμε πουθενά. Εκεί εντοπίζεται και η ομορφιά για εμένα, στο γεγονός πως το διαφορετικό δημιούργησε κάτι ενιαίο με τις συνιστώσες του καθενός μας. Η ιστορία της Μάνιας Ρούσση είναι για εμένα ξεχωριστή, ίσως γιατί όταν μας την έστειλε η Εύη ήμουν σε μια φάση που χρειαζόμουν μια τέτοια ιστορία, με όλα αυτά τα κωμικά και τραγικά στοιχεία, την τρέλα και τον παραλογισμό. Γελούσα ασταμάτητα και συλλογιζόμουν το παρανοϊκό του χαρακτήρα της.

Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του βιβλίου; Σε ποιο νυφικό νιώσατε ότι στερέψατε; Φοβόσασταν κάτι κατά την διάρκεια της συγγραφής;

Θεώνη: Δεν υπήρξε για εμένα προσωπικά δύσκολη στιγμή. Το βάρος επωμίστηκε ο Χρήστος, εκείνος τράβηξε τα όποια ζόρια προέκυψαν. Αναλογούσαν τρία σύντομα διηγήματα στον καθένα μας, οπότε δεν μπορώ να πω πως στερέψαμε από ιδέες ή φαντασία. Το μόνο που νουθετούσα τον εαυτό μου και του υπενθύμιζα, συχνά πυκνά, ήταν πως πρόκειται για διήγημα. Να μαζευτεί ο νους μου και να μπει στη λογική πως έχω λίγες σελίδες διαθέσιμες, να πω όσα θέλω να πω σε καθεμία από τις τρεις ιστορίες νυφικών.

Άνα: Δεν υπήρξε δύσκολη στιγμή, από πλευράς μου τουλάχιστον. Όχι μόνο δεν στέρεψα αλλά μου ‘ρθε και έγραψα άλλα τρία στα καπάκια. Όχι, τι να φοβηθώ; Τον μπαμπούλα;

Εύη: Για εμένα δεν υπήρξε καμία δύσκολη στιγμή, εν αντιθέσει απόλαυσα τη συγγραφή του καθώς και τη συντροφικότητα σε μια κατά τα άλλα - μοναχική μορφή τέχνης. Θα θυμάμαι για πάντα τα νυχτερινά μας μηνύματα και την ανταλλαγή των διηγημάτων.

Χρήστος: Η πιο δύσκολη στιγμή ήταν το μοίρασμα των ιστοριών στους σχεδιαστές μόδας. Έπρεπε να ταιριάξω σχεδιαστές με συγγραφείς. Δεν έγινε στην τύχη. Είμαι από τη φύση μου ανασφαλής, δεν έχω ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση και πάντα νόμιζα πως έχω στερέψει μέχρι που γράφτηκε το τέλος. Ο φόβος μου ήταν να μην καπελώσει ο ένας τον άλλο. Δεν μου αρέσουν οι ίντριγκες. Ήθελα ισότητα και ομόνοια μεταξύ μας, κάτι που υπήρχε σε όλη τη διάρκεια του έργου.

Χρήστο, πόσο εύκολο σου ήταν να συνδυάσεις και τις δύο επαγγελματικές σου ιδιότητες, αυτές του σχεδιαστή και του συγγραφέα; Ένιωσες κάποια στιγμή η μία σου ταυτότητα να επισκιάζει την άλλη;

Χρήστος: Αν και δεν τολμώ να λέω πως είμαι συγγραφέας, πόσο μάλλον να επαγγέλλομαι κιόλας - μου πήρε ήδη πάρα πολλά χρόνια να παραδεχτώ και να πω πως είμαι σχεδιαστής μόδας - στο τέλος αποδείχτηκε πως ήταν πολύ εύκολο να συνδυάσω και τα δυο. Βέβαια δούλευα την ιδέα αυτή στο μυαλό μου περίπου δεκαπέντε χρόνια, πριν τολμήσω να την πραγματοποιήσω. Γράφω από παιδί για να αποφορτίσω, ίσως, την ψυχή και το μυαλό μου, οπότε αυτό είναι κάτι απόλυτα φυσικό για μένα και προϋπάρχει του επαγγέλματος μου, αυτό του σχεδιαστή μόδας, οπότε δεν επισκιάζεται. Είναι δυο διαφορετικοί κόσμοι που απλά συνυπάρχουν μέσα μου.

Θεώνη, αποφάσισες το ένα από τα διηγήματα σου να αναφέρεται στους ήρωες του βιβλίου σου «Τι είναι έρωτας ζητάς να μάθεις». Δυο λατρεμένους λογοτεχνικούς χαρακτήρες τολμώ να πω. Πόσο ξεκάθαρο σου ήταν αυτό ως εγχείρημα, να δημιουργήσεις μέσω μιας ιστορίας που έχεις ήδη διηγηθεί;

Θεώνη: Υπήρξαν αναγνώστες που ήθελαν συνέχεια, από την δική μου την πλευρά θεωρούσα δύσκολο να δώσω συνέχεια με ένα ακόμα βιβλίο. Τί άλλο θα μπορούσα να τους πω; Δεν ήταν κάτι που το επιθυμούσα. Ωστόσο όταν μας προέκυψε ο Οίκος Νυφικών, άναψε η λυχνία! Ήταν μια νύφη που μπορούσα να εντάξω στις ιστορίες, χωρίς μεγάλη δυσκολία, πιάστηκα από κάπου, ελπίζω για τους αναγνώστες να είναι το ίδιο ξεκάθαρο. Δίνω το λίγο παρακάτω για την Εύα και τον Στέφανο. Πιο παρακάτω δεν έχει, θα πρέπει να σκοτώσω τον έρωτα, κρίμα δεν είναι;

Εύη, τα γραπτά σου έχουν πάντα τον κινηματικό αλλά και ταξιδιάρικο χαρακτήρα σου. Θα παρατηρήσω πως αυτή τη φορά είναι ακόμα πιο έντονο. Στο σημείωμα σου στο τέλος του βιβλίου ευχαριστείς τις ηρωίδες σου. Οι χαρακτήρες που δημιουργείς είναι ο τρόπος σου να πεις όλα αυτά που θες; Να τα βγάλεις από μέσα σου; Με ποια ηρωίδα σου έχεις τη μεγαλύτερη απόκλιση μέσα στο συγκεκριμένο βιβλίο;

Εύη: Πιστεύω ότι ο κάθε συγγραφέας αντλεί στοιχεία μέσα από πραγματικά πρόσωπα και καταστάσεις που έχει ζήσει. Τα στοιχεία αυτά συνδυάζονται μεταξύ τους δημιουργώντας νέους, φανταστικούς χαρακτήρες. Είναι αυτονόητο ότι ο συγγραφέας βάζει πάντα κομμάτια από τον εαυτό του. Αυτά τα διηγήματα δεν αποτελούν εξαίρεση, και η Χριστίνα Ροδάκη αλλά και η Έρση κρύβουν χαρακτηριστικά δικά μου, τα πιστεύω μου και τις αντιλήψεις μου. Ακόμα και η Μάνια Ρούση έχει ένα κοινό με εμένα: γράφει! Μπορεί να βλέπει την πραγματικότητα μέσα από ένα δικό της λανθασμένο, παρανοϊκό πρίσμα αλλά μοιράζεται την δική της, ιδιαίτερη πραγματικότητα πάνω σε ένα χαρτί. Φυσικά την μεγαλύτερη απόκλιση την έχω με τη Μάνια Ρούση, δυστυχώς υπάρχουν τέτοια άτομα στην πραγματική ζωή, η συγκεκριμένη έχει εμπνευστεί από υπαρκτό πρόσωπο. Εννοείται ότι δεν είναι ακριβώς το ίδιο πρόσωπο, απλά έχει στοιχεία.

Άνα, πως αποφάσισες να ταιριάξεις το τόσο διαφορετικό νυφικό της Αλίντα μέσα στα υπόλοιπα του Οίκου; Θα έλεγα πως και η Έλενα σου – αν και έχει ένα υπέροχο νυφικό - δεν είναι η τυπική λογοτεχνική και ηρωίδα-νύφη.

Άνα: Τι να πω; Έτσι μου ‘ρθε, έτσι έκανα. Δεν το σκέφτηκα καν. Αντίθετα, θεωρώ πως η Έλενα είναι αντιπροσωπευτική ηρωίδα. Περνάει από την πιο δύσκολη κατάσταση, ιδιαίτερα για μια γυναίκα, αυτήν του κατεστραμμένου προσώπου στο πιο “χάπυ έντ”. Να καταλήξει να παντρευτεί τον αγαπημένο της φίλο και έρωτα της ζωής της, όπως και εκείνος της δικής του. Πιο “χάπυ έντ” γίνεται; Δεν γίνεται.

Χρήστο, γιατί ο Ιάκωβος και η Τούλα (πρωταγωνιστές του βιβλίου και συνδετικοί κρίκοι όλων των διηγημάτων) έχουν τις επαγγελματικές ιδιότητες του σχεδιαστή και της μοδίστρας; Έχει να κάνει με το δικό σου επάγγελμα ή πρόκειται για κάτι άλλο;

Χρήστος: Με έπιασες! Έχουν να κάνουν με το επάγγελμά μου. Ο σχεδιαστής μόδας είναι ο εμπνευστής και μαζί με τη μοδίστρα δημιουργούν. Πρέπει να υπάρχει απόλυτη εμπιστοσύνη μεταξύ των δυο για να υπάρξει αποτέλεσμα. Πρέπει να μιλάνε την ίδια γλώσσα! Από τις αμέτρητες μοδίστρες που είχα όλα αυτά τα χρόνια, μου έχει συμβεί μονάχα με την κυρία Τούλα (πραγματικό πρόσωπο, όχι όμως κι ο χαρακτήρας που της έπλασα…) Ο σχεδιαστής μόδας εμπνέεται και πετάει στα σύννεφα. Η μοδίστρα είναι αυτή που τον προσγειώνει, αυτή που λειτουργεί και ως ψυχολόγος. Όταν μια πελάτισσα, ένας άνθρωπος γενικά, μένει γυμνός και αφήνεται σε κάποιον άλλο για να του φτιάξει την εικόνα, εκτός από τα ρούχα βγάζει πάρα πολύ εύκολα και τα εσώψυχά του… Έχω κάνει τον ψυχολόγο, παρά τη θέλησή μου, σε αμέτρητο κόσμο, όλα αυτά τα χρόνια και δεν με ενόχλησε, βέβαια, ποτέ. Ήταν κάτι πολύ φυσικό για όλους μας.

Πόσο εύκολο σας ήταν να προσεγγίσετε τους σχεδιαστές που επιλέξατε; Ομολογώ πως δικά μου αγαπημένα νυφικά – ως σχέδια πάντα- είναι της Εύας και της Ελισάβετ. Εσείς έχετε προτιμήσεις νυφικών;

Άνα: Εντυπωσιακά είναι όλα. Ίσως το μαύρο νυφικό, σαν πιο εξωπραγματικό να είναι πιο ιδιαίτερο.

Εύη: Αυτή ήταν αποκλειστικά δουλειά του Χρήστου, ως σχεδιαστής μόδας ο ίδιος, γνώριζε άλλους συναδέλφους του, και ανέλαβε να τους προσεγγίσει προκειμένου να μας βοηθήσουν σε αυτό το εγχείρημα. Θεωρώ την ιδέα του πολύ εμπνευσμένη και πρωτότυπη. Όσο μπορεί να κρίνει το ερασιτεχνικό μου μάτι, όλα τα σχέδια είναι όμορφα.

Θεώνη: Όλα τα σχέδια ήταν όμορφα. Όλα είχαν την ξεχωριστή δημιουργική τους πινελιά. Εμένα πάλι μου άρεσαν πολύ και τα τρία νυφικά για τις νύφες μου, τα βρήκα ταιριαστά με το ύφος των ιστοριών.

Χρήστος: Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κανένα. Τα αγαπώ όλα! Προτίμησα να σχεδιάσω όμως για την Θεώνη και την ιστορία της Εύας και του Στέφανου, γιατί θα ήταν δύσκολο να δώσω τη συγκεκριμένη ιστορία σε έναν σχεδιαστή που δεν θα ήξερε την ιστορία πίσω από την ιστορία.

Εκμεταλλευόμενη την παρούσα συνέντευξη, ας κάνω μια ερώτηση που με καίει. Οι αγαπημένες μου νύφες – στις οποίες μετά το τέλος της ιστορίας τους μπορώ να συνεχίσω να αναφέρομαι- είναι η Ελισάβετ, η Χριστίνα, η Έλενα και βέβαια η Ελίνα. Θα μου πείτε πως έζησαν το «για πάντα τους» μετά τις σελίδες του βιβλίου, ή θα πρέπει να χρησιμοποιήσω συναισθηματικό εκβιασμό;

Θεώνη: Μάλλον θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις συναισθηματικό εκβιασμό! Το για πάντα δεν υπάρχει ή ακόμα καλύτερα ακόμα και αν υπάρχει, δεν υπάρχουμε εμείς τόσο πολύ.. Ποιος ξέρει το αύριο τι του ξημερώνει; Σου χαλώ το παραμύθι, ε; Με βάζεις σε σοβαρές σκέψεις να αποτυπώσω αυτό το «για πάντα» της ερωτευμένης Ελισάβετ.. Θέλω να πιστεύω πως ζει τις στιγμές, πως ζει τη ζωή, την απολαμβάνει με τον αγαπημένο της. Της αξίζει η ευτυχία άλλωστε.

Χρήστος: Χαχαχα ό,τι θες εσύ.

Εύη: Θα αναφερθώ στη Χριστίνα αφού μόνο αυτή εξουσιάζω, ή να πω καλύτερα ότι η ίδια εξουσιάζει την ζωή της; Θέλω να πιστεύω ότι συνεχίζει να ζει ευτυχισμένη στο Μπαλί μαζί με τον άντρα που επέλεξε και τα παιδιά της.

Άνα: Θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις τη φαντασίας σου. Οι ιστορίες άλλωστε είναι κυρίως γι’ αυτό το σκοπό. Για την ενεργοποίηση της φαντασίας μας.

Όσο περισσότερες φορές διάβασα το βιβλίο, την κάθε ιστορία, τόσο περισσότερα ένιωθα να ανακαλύπτω για τις νύφες σας, αλλά και για τον ίδιο μου το εαυτό. Δεν περίμενα ποτέ να αγαπήσω και να κατανοήσω έναν χαρακτήρα όπως αυτόν της Πόπης Καλιτσουνίδου. Σας συνέβη κάτι παρόμοιο όσο γράφατε ή διαβάζατε τις ιστορίες του Οίκου σας;

Χρήστος: Το ίδιο έπαθα κι εγώ κάθε φορά που διάβαζα τις ιστορίες των άλλων.

Θεώνη: Οι ιστορίες των νυφικών σαν ιστορίες ολοκληρώνονται αυτόνομα, όλες έχουν κάτι να σου πουν. Οι δυο ψυχές του Οίκου Νυφικών όμως, ο Ιάκωβος και η Τούλα, πορεύονται ως το τέλος των διηγημάτων, παρακολουθείς και την δική τους πορεία, οπότε τους είχα περισσότερο συντροφιά ίσως. Ήταν οι σταθερές παρουσίες κατά τη διάρκεια της συγγραφής, τους αγάπησα.

Άνα: Όλοι οι χαρακτήρες ήταν διαφορετικοί από μένα. Τόσο πολύ που δεν υπάρχει περίπτωση να μπορέσω να ταυτιστώ με κάποιον από αυτούς, μπορώ όμως να κατανοήσω, να συμπονέσω – ακόμα και να συμπορευτώ. Φυσικό είναι να βάζουμε στις ιστορίες όπως και στους χαρακτήρες κάποιες σκέψεις που απεικονίζουν εμάς, δεν είμαστε όμως εμείς οι χαρακτήρες μιας ιστορίας όσο αληθινή και αν φαίνεται.

Εύη: Συμφωνώ ότι με κάποιες νύφες δεν ταυτίζομαι, εγώ προσωπικά δεν θα ακολουθούσα τα βήματά τους και τις επιλογές τους. Παρ’ όλα αυτά μπορώ να κατανοήσω τα κίνητρά τους, και αυτό οφείλεται στους υπέροχους δημιουργούς τους.

Εκτός από τις παρουσιάσεις που έγιναν στην Αθήνα, με τον νέο χρόνο ταξιδεύετε και στη συμπρωτεύουσα. Τι άλλα ετοιμάζετε για τον Οίκο σας; https://www.facebook.com/events/1147886068557559/

Χρήστος: Ετοιμάζονται αρκετά, όμως καλύτερα να τα δούμε στο μέλλον…

Θεώνη: Ο Χρήστος μονίμως σκαρώνει κάτι! Μας τα κρατά για έκπληξη, να μην πλήττουμε!

Εύη: Δεν έχω ιδέα! Ο Χρήστος μας τα ανακοινώνει και εμείς τρέχουμε να προλάβουμε την ταχύτητα του νου του.

Άνα: Ετοιμάζουμε μια δεύτερη σειρά ιστοριών, μια ακόμα σειρά από νύφες, από γυναίκες που θα φτάσουν μέχρι τον οίκο Μπελ Επόκ για να καταθέσουν τη χαρά, τις ανησυχίες τους και ότι πιθανώς τις βασανίζει, προσμένοντας μια σημαντική στιγμή στη ζωή τους, όπως είναι ένας γάμος.

Επιλέξατε όλες τις οικονομικές απολαβές που σας αναλογούν από τις πωλήσεις του βιβλίου να τις διαθέσετε σε συνανθρώπους μας που τις έχουν περισσότερο ανάγκη. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι κάτι το οποίο διαφημίζετε προβάλλοντας το, ίσως, ως κίνητρο αγοράς του βιβλίου. Γιατί;

Θεώνη: Ο φιλανθρωπικός σκοπός, που αποφασίσαμε να έχει το βιβλίο, δεν θα μπορούσε να είναι παράλληλα και τρόπος προώθησης. Το να θες να βοηθήσεις, από τα όποια έσοδα προκύψουν, τον συνάνθρωπό σου δεν αποτελεί διαφήμιση. Αφορούσε και αφορά τη δική μας πρόθεση, σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελα να γίνει «μοχλός πίεσης» για τον αναγνώστη. Να προτιμήσει δηλαδή το έργο μας έναντι κάποιου άλλου, γιατί εμείς θα τα δώσουμε σε φιλανθρωπία. Να μας διαβάσει γιατί το επιθυμεί, αυτή είναι η προσωπική μου άποψη.

Εύη: Τη φιλανθρωπία δεν την προβάλεις ούτε την διαφημίζεις, απλά πράττεις κατά συνείδηση. Η ιδέα ήταν του Χρήστου, οι υπόλοιπες συμφωνήσαμε με χαρά. Έπρεπε να γραφτεί στο βιβλίο για να γνωρίζουν οι αναγνώστες πού πάνε τα χρήματά τους.

Άνα: Να πω κατ’ αρχάς πως η ιδέα –όπως και τόσα άλλα– ήταν αποκλειστικά του Χρήστου, αλλά και όλες ακολουθήσαμε. Η φιλανθρωπία ωστόσο καλό είναι να μη διατυμπανίζεται και σίγουρα δεν μπορεί να αποτελεί μοχλό για κέρδος και μάλιστα προσωπικό. Ακούστηκε όσο χρειαζόταν ώστε πράγματι με την αγορά του βιβλίου να ανακουφιστούν οι ανάγκες κάποιων συνανθρώπων μας.

Χρήστος: Γιατί προσωπικά δεν θα ήθελα να ακουστεί σαν ελεημοσύνη. Ήθελα απλά να το γνωστοποιήσω στον κόσμο. Να ξέρει πως με τα χρήματα που δίνει κάποιος συμβάλει ώστε να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος.

Αν σας έλεγαν πως πρέπει να διαλέξετε ένα άλλο θέμα / χωροχρονοτοποθέτηση για τη δημιουργία ενός δεύτερου συλλογικού έργου, ποιο θα ήταν το ιδανικό σας;

Άνα: Σε κάθε χρονική περίοδο, σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη, οι ανησυχίες των ανθρώπων όπως και οι επιθυμίες τους παραμένουν ίδιες. Πάντα τόσο μα τόσο ανθρώπινες

Θεώνη: Πολλά μπορεί να σκεφτεί κανείς! Κάτι κωμικοτραγικό θα ήθελα!

Εύη: Πάρα πολλά, οποιαδήποτε κλειστή κοινωνία με διαφορετικούς ήρωες: ένα σχολείο, μια λέσχη, μια θεατρική ομάδα, ένα χωριό, μια παρέα που μοιράζεται ένα κοινό χόμπι, ένα αντικείμενο που περνά από χέρι σε χέρι (αυτό το τελευταίο είναι άλλωστε η ιδέα που χρησιμοποιώ για το νέο μου βιβλίο, που πρόκειται να εκδοθεί σύντομα).

Χρήστος: Είναι αμέτρητα Μαρία. Δεν θες να ξέρεις… θα τρελαθείς από τις αμέτρητες ιδέες…

Κατά τη διάρκεια μιας γαμήλιας τελετής προσωπικά λατρεύω δύο στιγμές. Όταν βλέπεις το ζευγάρι να κοιτάζεται μεταξύ του και την επιλογή του τραγουδιού για τον πρώτο χορό. Ποια είναι η δική σας αγαπημένη στιγμή, εάν υπάρχει; Εάν δεν υπάρχει δέχομαι και μισητή στιγμή.

Θεώνη: Αυθόρμητα θα πω την στιγμή που η νύφη αντικρίζει τον γαμπρό και το αντίστροφο. Εκείνα τα πρώτα δευτερόλεπτα της αντάμωσης.

Εύη: Δύο στιγμές αλληλένδετες: η στιγμή που μπαίνει το ζευγάρι στην εκκλησία, που είναι ακόμα ελεύθεροι και η στιγμή που βγαίνει από την εκκλησία, δύο άτομα δεσμευμένα πλέον «δια βίου».

Άνα: Έκανα δυο γάμους. Μπορώ λοιπόν να περιγράψω κάποιες πραγματικά κωμικοτραγικές έως απλά κωμικές σκηνές. Στον πρώτο γάμο, τη στιγμή που ανέβαινα τα σκαλιά, η θεία μου που βρισκόταν πίσω μου είδε πως το φόρεμα σηκώνεται. Άπλωσε λοιπόν το χέρι και το κατέβασε, κατεβάζοντας μαζί και το βρακί το οποίο έφτασε κοντά στα γόνατα. Πέρασα την υπόλοιπη ώρα σκεφτόμενη το βρακί που θα έπεφτε. Όσο για τον δεύτερο, από τα δεκάδες αστεία περιστατικά, ένα που θα κρατήσω είναι το εξής. Είχαμε προβλέψει τα πάντα κι όμως κάτι είχαμε ξεχάσει. Τη νυφική ανθοδέσμη. Τη σκέφτηκα τελευταία στιγμή, την ώρα που τρέχαμε σαν τρελοί να φτάσουμε στην ώρα μας. Το αυτοκίνητο φρέναρε απότομα μες στη σκόνη και βγήκα. Τσάκωσα ένα κλαδί ροδοδάφνης και αυτή ήταν η ανθοδέσμη μου.

Χρήστος: Η επιλογή του τραγουδιού είναι και για μένα αγαπημένη στιγμή! Αγαπημένη στιγμή επίσης είναι να μπορώ να παρατηρώ ανενόχλητος τι φοράει ο καθένας, χτένισμα, κοσμήματα, παπούτσια κλπ…

Θεωρείτε πως όλοι οι έρωτες είναι πλασμένοι για νυφικό;

Χρήστος: Πιστεύω πως το νυφικό είναι για να το φοράς και όχι για να σε φοράει. Συνήθως συμβαίνει το δεύτερο, οπότε δεν είναι πλασμένοι όλοι για νυφικό.

Εύη: Όχι βέβαια. Ο έρωτας είναι ένα ταξίδι χωρίς συγκεκριμένο προορισμό. Ο γάμος είναι ένας θεσμός, ο έρωτας είναι κάτι διαφορετικό: ελεύθερο και άυλο, δεν φυλακίζεται πάντα μέσα σε στενούς κορσέδες, σε δαντέλες και πέπλα.

Άνα: Ο έρωτας είναι έρωτας και δεν χρειάζεται τίποτα, ακόμα πιο πολύ το συγχωροχάρτι ενός γάμου.

Θεώνη: Οι μεγαλύτεροι έρωτες δεν φοράνε νυφικό, μιας που περνούν ανεκπλήρωτοι στην αιωνιότητα, ζουν σε έναν δικό τους κόσμο, παραμένουν έρωτες. Τώρα ευτυχώς για τους ανθρώπους, προκύπτουν έρωτες ξανά, μικροί ή μεγάλοι δεν έχει σημασία. Ε, κάποιος από όλους αυτούς καταλήγει να μπει σε νυφικό!

Τον τελευταίο καιρό στη χώρα μας τίθεται ανοιχτά το ζήτημα του γάμου ανάμεσα σε ομόφυλα ζευγάρια. Το βιβλίο σας εξετάζει με τον άρρητο τρόπο της λογοτεχνίας τη δημιουργία μη ετεροκανονικών οικογενειών. Θεωρείτε πως ως χώρα είμαστε πίσω σε αυτά τα ζητήματα; Η λογοτεχνία, αλλά και όλες οι μορφές τέχνης ως πολιτισμικά συγκείμενα, οφείλουν και μπορούν να προσφέρει στο δημόσιο διάλογο;

Εύη: Ως δικηγόρος αλλά και ως άνθρωπος, είμαι υπέρ του συμφώνου συμβίωσης ανάμεσα σε ομόφυλους. Οι λόγοι εκτός από ανθρωπιστικοί είναι πάνω από όλα πρακτικοί. Δεν είναι δυνατόν ένα ομόφυλο ζευγάρι να ζει μαζί μια ζωή, ο ένας μετά να πεθαίνει και να έρχονται οι συγγενείς του και να αποκλείουν τον άλλον ως ξένο. Φυσικά υπάρχει η λύση της διαθήκης αλλά ποτέ δεν ξέρουμε πότε θα φύγουμε από αυτήν τη ζωή και υπάρχει και το θέμα της εφορίας. Ο σύντροφος ενός ανθρώπου, χωρίς γάμο, θεωρείται ξένος και για να μπορέσει να κληρονομήσει αυτό που του έχει αφήσει το ταίρι του, πληρώνει το υπερβολικό ποσό του 40% στο κράτος. Οπότε υπάρχουν σοβαρότατοι λόγοι που επιβάλλεται να ισχύσει το σύμφωνο συμβίωσης. Δυστυχώς, στην Ελλάδα είμαστε, όντως, πίσω σε κάποια ζητήματα, ίσως φταίει και το γεγονός ότι οι πολίτες δεν έχουν σωστή ενημέρωση για να μπορέσουν να κρίνουν και να αποφασίσουν. Η λογοτεχνία αλλά και η κάθε άλλη μορφή τέχνης μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης αλλά και στην ενημέρωση του κόσμου. Η τέχνη χρησιμοποιώντας μια ιστορία ή μια εικόνα, έχει τη δύναμη να σε ευαισθητοποιήσει πολύ περισσότερο από την απλή, στεγνή είδηση που ακούς στο δελτίο ειδήσεων. Ενδεικτικά θα αναφέρω τα βιβλία της Γουόρις Ντίρι σχετικά με την κλειτοριδεκτομή σε χώρες της Αφρικής και τον «Μεταφραστή» του Νταούντ Χάρι για τον πόλεμο στο Νταρφούρ.

Θεώνη: Το μόνο που χρειάζεται είναι να σκεφτόμαστε ανθρώπινα! Να σεβόμαστε την διαφορετικότητα και το δικαίωμα όλων σε ίση μεταχείριση. Η τέχνη έχω την αίσθηση πως το μόνο που κάνει είναι να αγκαλιάζει τον άνθρωπο, να τον αποδέχεται και να μην τον λοιδορεί. Η τέχνη είναι ελεύθερη να εκφραστεί. Το τι κάνει τον καθένα μας ευτυχισμένο αφορά τον καθένα μας προσωπικά.

Άνα: Θεωρώ πως οι διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων είναι από γελοίες έως αντικοινωνικές. Είναι γελοίο να χώνουμε τίτλους στους ανθρώπους και μάλιστα για τις προτιμήσεις τους και είναι αντικοινωνικό μην πω και απάνθρωπο, να διακρίνουμε τους ανθρώπους ανάλογα με τις προτιμήσεις τους, τη θρησκεία, την εθνικότητα και πάει λέγοντας…

Χρήστος: Το 1995 στο Άμστερνταμ, ταχτοποιούσα την υπέροχη σοφίτα του φίλου μου Ραν, μαζί με τη μητέρα του. Δεν ήξερε η γυναίκα πώς να αντιδράσει όταν βρήκε σε μια κούτα πορνοπεριοδικά με ετερόφυλα ζευγάρια μιας και ο γιος της ήταν ομοφυλόφιλος… Όταν επέστρεψε σπίτι ο γιος έγινε καβγάς και η μητέρα ηρέμισε, όταν ο γιος την διαβεβαίωσε πως δεν ήταν δικά του αλλά του μεγαλύτερου αδερφού του και πως ο ίδιος εξακολουθούσε να είναι ομοφυλόφιλος… Όλα ξεκινούν από το σπίτι πιστεύω.

Πόσο σημαντική πιστεύεται πως είναι η αναγνωστική καλλιέργεια για έναν συγγραφέα; Αν υποθέσουμε πως σας έχει σηματοδοτήσει μία και μόνο λογοτεχνική στιγμή ως αναγνώστες, ποια θα μπορούσε να είναι;

Χρήστος: Σημαντικότατη! Θεογονία!

Άνα: Διαβάζω από πολύ μικρή ηλικία και διαβάζω μανιασμένα. Πιστεύω ωστόσο πως ενώ μπορείς να πάρεις διάφορα πράγματα, κυρίως ως προς τη δομή της γλώσσας από την παγκόσμια λογοτεχνία, ένας συγγραφέας δεν δημιουργείται από όσα έχει διαβάσει. Πρωτεύοντα ρόλο η φαντασία και τα βιώματα.

Θεώνη: Σημαντικότατη. Δεν έχω μία τέτοια μοναδική λογοτεχνική στιγμή. Με έχουν συγκλονίσει ως αναγνώστρια πολλά και διαφορετικού ύφους έργα.

Εύη: Δεν μπορείς να γράψεις αν δεν είσαι ο ίδιος φανατικός αναγνώστης. Τουλάχιστον αυτή είναι η ταπεινή μου γνώμη. Φυσικά δεν αποκλείονται και οι εξαιρέσεις ίσως. Προσωπικά διάβαζα από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Δεν μπορώ να επιλέξω μια και μοναδική στιγμή, για αυτό θα αναφέρω τους πιο αγαπημένους μου συγγραφείς. Από Έλληνες θα ξεχωρίσω τους: Ξενόπουλο, Καραγάτση, Σολωμό, Διονύσιο Ρώμα και την Λιλή Ζωγράφου. Από ξένους: Ντίκενς, Σαίξπηρ, Κόλινς, Χάρπερ Λη, Πούσκιν, γενικά όλη την κλασική, ρώσικη λογοτεχνία, Τζακ Κέρουακ, Τζόναθαν Κόου. Και εδώ σταματώ γιατί είμαι ικανή να γεμίσω πολλές σελίδες.

Θεώνη έγραψες, «η ψυχή ζητάει τον έρωτα και εκείνος την ψυχή του». Γιατί; Ο έρωτας τελειώνει ποτέ, ειδικά αν έχει ζητήσει την ψυχή του;

Θεώνη: Ο έρωτας δεν ζει χωρίς την ψυχή του. Βασανίζεται όταν η ψυχή τον αρνηθεί και τελειώνει όταν αποφασίζεις να τον προσγειώσεις στην πραγματικότητα, να τον βάλεις σε καλούπια, να τον στριμώξεις να κάθεται παρέα με την λογική, όταν τα θέλω γίνονται πρέπει, όταν πια δεν έχεις άλλα να δώσεις.

Χρήστο έγραψες, «με αγάπησε από την πρώτη στιγμή που με είδε, όμως από τη στιγμή που με ζωγράφισε ένιωσα κιόλας πως με ξεπέρασε». Σκληρό δεν το βρίσκεις ή μήπως ρεαλιστικό; Αποτυπώνουμε τις στιγμές μας ελπίζοντας να μη ξεθωριάσουν τα συναισθήματα μας;

Χρήστος: Σωστά αγαπημένη μου Μαρία. Με κάλυψες. Αυτούς που πραγματικά αγαπώ τους κάνω ήρωες στα βιβλία μου, ώστε να μην τους ξεχάσω ποτέ. Το ίδιο είναι και οι φωτογραφίες. Ευτυχισμένες στιγμές. Στο βιβλίο μου «Ο κλειδούχος και ο γιος του φεγγαριού» εκτός από αρκετούς αγαπημένους ανθρώπους, που πέρασαν από τη ζωή μου, βρίσκεται και ο μεγαλύτερός έρωτας μου…

Εύη έγραψες, «για μερικούς μήνες είχε ζήσει ό,τι δεν είχε ζήσει για ογδόντα χρόνια… η ζωή είναι στιγμές, δευτερόλεπτα μέσα στο σύμπαν και σίγουρα θα έρθουν κι’ άλλες». Μπορεί ένας άνθρωπος να νιώσει ευτυχισμένος εάν ζήσει σε μερικούς μήνες ότι δεν έζησε ολόκληρη ζωή; Μέχρι πότε μπορεί κάποιος να περιμένει να «έρθουν και άλλες στιγμές»;

Εύη: Θα πω κάτι που είναι κοινότυπο αλλά πέρα ως πέρα, αληθινό: δεν υπάρχει ευτυχισμένη ζωή αλλά ευτυχισμένες στιγμές. Ένας άνθρωπος μπορεί να νιώσει την πλήρη ευτυχία ακόμα και για λίγα λεπτά. Και μπορεί αυτά τα λίγα λεπτά να τα θυμάται με νοσταλγία μια ολόκληρη ζωή. Οι όμορφες στιγμές μπορεί να έρθουν οποτεδήποτε και ο άνθρωπος ελπίζει να νιώσει δυνατές συγκινήσεις μέχρι και την στιγμή του θανάτου του.

Άνα έγραψες, «πίστευα πως θα έφευγα από υπερβολική ταχύτητα, τρέχοντας στις αουτοστράντες, από υπερβολική δόση, από κάτι υπερβολικό πάντως». Μπορεί ένας «διαφορετικός» θάνατος σε σχέση με τον «ήσυχο, σε βαθιά γεράματα» να μας εξιλεώσει για μια ζωή που πέρασε βυθισμένη στα πρέπει και τα θέλω άλλων, ή την προσωπική μας δειλία; Ο θάνατος μας οφείλει να είναι αντάξιος της ζωής που ζήσαμε;

Άνα: Ο θάνατος είναι το μόνο πράγμα που δεν μπορούμε να προβλέψουμε, ούτε το πότε, ούτε το πώς θα έρθει, εκτός από την περίπτωση που εμείς οι ίδιοι θα το αποφασίσουμε. Μια απόφαση πολύ δύσκολη, ψυχαναγκαστική θα την έλεγα, που κανείς δεν ξέρει πώς μπορεί να οδηγηθεί σ’ αυτήν. Η ζωή είναι απρόβλεπτη και δεν προοιωνίζει κάτι, ούτε το πώς θα ζήσουμε, ούτε το πώς θα πεθάνουμε.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Και τα κοινά και τα ατομικά.

Άνα: Ετοιμάζεται ένα καινούργιο βιβλίο. «Η αλυσίδα του χρόνου» (ελπίζω να μην τον αλλάξω τον τίτλο) με αποκάλυψη μυστηρίων, που ενώ το τέλος τους βρίσκεται στο παρόν, η αρχή τους ανήκει στο παρελθόν, καμιά φορά και το αρκετά μακρινό. Για άλλα σχέδια δεν μπορώ να μιλήσω, αφού στο κεφάλι μου συνωστίζονται πάμπολλες ιδέες, που κάποιες από αυτές εύχομαι να τις βάλω σε εφαρμογή.

Εύη: Όπως είπα πιο πριν, γράφω ένα μυθιστόρημα που αφορά ένα αντικείμενο που περνά από χέρι σε χέρι, είναι μεγάλη πρόκληση για μένα επειδή χρειάζεται μεγάλη έρευνα όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα. Παράλληλα γράφω το πρώτο μου θεατρικό έργο, και αυτό αποτελεί πρόκληση, επειδή είναι ένα είδος γραφής ιδιαίτερα δύσκολο, αφού ο συγγραφέας δεν έχει την βοήθεια της περιγραφής και πρέπει να χρησιμοποιήσει μόνο τους διαλόγους προκειμένου να πει τα πάντα. Το χαίρομαι όμως, γιατί λατρεύω το θέατρο και με αυτόν τον τρόπο συνδυάζω δύο μεγάλες αγάπες. Ευελπιστώ να εκδοθούν και τα δύο μέσα στο 2016. Όσον αφορά τα συλλογικά έργα, είμαι ανοιχτή σε όλες τις προτάσεις φίλων και συνεργατών.

Θεώνη: Μέσα στους πρώτους μήνες της νέας χρονιάς θα κυκλοφορήσει το δεύτερο μυθιστόρημά μου, σύγχρονο αισθηματικό, από τη νέα μου εκδοτική στέγη, τις εκδόσεις ΕΞΗ. Παράλληλα εξετάζουμε σοβαρά την επανακυκλοφορία του πρώτου μου μυθιστορήματος «Τι είναι έρωτας ζητάς να μάθεις». Σε ότι αφορά τα κοινά μελλοντικά μας σχέδια.. χμ.. συγγραφικά δεν ξέρω αν θα συμπορευτούμε, μπορεί ο Ιάκωβος και η Τούλα να μας χρειαστούν, μπορεί και όχι. Όμως ο ένας θα είναι δίπλα στον άλλον ασυζητητί.

Χρήστος: Θέλω να τελειώσω τα αμέτρητα μυθιστορήματα που έχω αρχίσει και που έχω παρατήσει στη μέση. Κάποια στιγμή, ελπίζω τον επόμενο χρόνο, να ξεκινήσουμε να γράφουμε τον Οίκο… Νυφικών 2 γιατί περάσαμε καλά!

«Οίκος… Νυφικών»: https://www.facebook.com/oikosnifikon/?fref=ts

http://www.bookstars.gr/User/BookDetails.aspx?Id=5buTeBJYhjaqDb1MbEXQxg==&CId=HgAViWA5+Ug=

Επικοινωνία με συγγραφείς

Εύη Ρούτουλα:

http://eroutoula.wix.com/literature-blog#!my-books/mainPage

https://www.facebook.com/evi.routoula?fref=ts

http://www.biblionet.gr/author/51909/%CE%95%CF%8D%CE%B7_%CE%A1%CE%BF%CF%8D%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B1

Χρήστος Αναστασόπουλος: http://www.biblionet.gr/author/107224/%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82

https://www.facebook.com/christos.anastasopoulos.31?fref=ts

http://anastasopouloschris.wix.com/christos

Άνα Ζάχαρη: http://www.biblionet.gr/author/107721/%CE%86%CE%BD%CE%B1_%CE%96%CE%AC%CF%87%CE%B1%CF%81%CE%B7

https://www.facebook.com/anazaxari?fref=ts