Review : Οι Κόρες Της Ελλάδας 1 – Η Επιστροφή

«Οι Κόρες Της Ελλάδας 1 – Η Επιστροφή»

Μια γυναίκα, κόρη οικογένειας επιφανών αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, επιστρέφει στην Αθήνα του 1836, έπειτα από αναγκαστική εικοσαετή απομάκρυνση απ’ την Ελλάδα. Μια Ελληνίδα με προφίλ για μενταγιόν, η οποία δεν αγαπήθηκε όσο της άξιζε στην πατρίδα της και γι’ αυτό στα μάτια της κρύβει τον πόνο της γυναίκας που της έκλεψαν την εφηβεία, επιστρέφει για να διεκδικήσει πίσω τον εαυτό της, για να εκδικηθεί όσους της στέρησαν την ταυτότητά της, για να μπορέσει να ζήσει. 

Βαθιές πληγές και ανοιχτοί λογαριασμοί προκαλούνται από μια θυσία η οποία κατέληξε σε έναν απαγορευμένο έρωτα, που σημάδεψε τη ζωή μιας αρχοντικής οικογένειας κατά τη διάρκεια των προεπαναστατικών χρόνων στην Αθήνα. Ατμοσφαιρικές καταστάσεις, μυστήρια και γρίφοι της ανθρώπινης ύπαρξης κυριαρχούν σε ένα κοινωνικό περιβάλλον όπου η παρουσία του άντρα βαραίνει ασφυκτικά. Εκδίκηση, συγχώρεση και λύτρωση γεννούν έντονα συναισθήματα στους ήρωες αυτής της κοινωνικής τοιχογραφίας. Ως προϊόν ιστορικής έρευνας, καταγράφεται μια λεπτομερέστατη περιγραφή της καθημερινής αθηναϊκής ζωής, με ανάλυση χαρακτήρων και επιμέρους ιστορίες που δένουν με την κεντρική ιστορία και πλουτίζουν την πλοκή. Έρωτες, πόλεμοι, πολιτική, σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων, οθωμανική εξουσία συνθέτουν τον μύθο του αφηγήματος. 

Η Φιλομήλα Λαπατά σκιαγραφεί το πορτρέτο της Αθήνας του 1800, με ολοκληρωμένους χαρακτήρες που ξεδιπλώνονται σε μια ρεαλιστική και συναρπαστική πλοκή, θίγοντας θέματα ανθρωπίνων σχέσεων και υπαρξιακής αναζήτησης. Ανασυνθέτει, με έναν δικό της τρόπο, την ατμόσφαιρα μιας ολόκληρης εποχής της Ιστορίας μας. Μιλάει για τη ζωή, τη μοίρα, τις επιλογές μας, τις σχέσεις, τη μνήμη ως κατάρα, το μίσος, την οργή, την υπέρβαση ορίων και τη λύτρωση.

Της Αγγελικής Κατσιμάρδου:

Όταν ξεκινάω να γράψω μια κριτική για ένα βιβλίο, που μου άρεσε πολύ, σκέφτομαι ότι πρέπει να συγκρατήσω τον εαυτό μου και να μην είμαι υπερβολική, διαφορετικά, κανένας δεν θα την λάβει υπ΄ όψιν του. Γενικώς, οι υπερβολές δεν αρέσουν σε κανέναν και θα κατέληγα να «κάψω» το βιβλίο. Κι εδώ ερχόμαστε στο βιβλίο της κυρίας Φιλομήλας Λαπατά «Οι Κόρες Της Ελλάδας 1 – Η Επιστροφή» και αναρωτιέμαι πως στο καλό να συγκρατηθώ, διαβάζοντας ένα τέτοιο αριστούργημα.

Κάποιο συγγραφείς (άντρες και γυναίκες) είναι από μόνοι τους κεφάλαια στην σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Η κυρία Λαπατά είναι ένα από αυτά τα κεφάλαια και ό,τι και να πει κανείς είναι λίγο. Όποιο βιβλίο της και να διαβάσεις σε μεταφέρει σε άλλα μέρη, σε βάζει μέσα σε άλλα σώματα, σε ταυτίζει με τους ήρωές της. Είναι απορίας άξιον πως αυτό το μυαλό συνθέτει με τέτοια δημιουργικότητα. Πώς βρίσκει τις συγκεκριμένες λέξεις και τις παραθέτει στο χαρτί, με αυτήν την σειρά, δημιουργώντας προτάσεις, που σε παραπέμπουν σε εικόνες, που μεταφράζονται σε ιδέες και μετουσιώνονται σε βαθιά συναισθήματα. Ο λυρισμός, η άριστη δομή και η εξαιρετική τεχνική είναι διάχυτα σε ολόκληρο το βιβλίο και σε παρασύρουν.

Οι ηρωίδες σε κερδίζουν από την πρώτη στιγμή. Γυναίκες πονεμένες, που παλεύουν σκληρά και βγαίνουν νικήτριες προκαλούν όχι μόνο τον θαυμασμό, αλλά σε προτρέπουν να τις μιμηθείς. Η Κοραλία Τζάβαλου, ειδικά, είναι η γυναίκα του σήμερα διακόσια, χρόνια πριν

.

«Τα μάτια της ήταν γιορτινά. Ανέμιζαν σημαία. Έλαμπαν μαύρα, γυαλιστερά, υγρά, αστραποβόλα. Η καθαρότητα του βλέμματός της εξάγνιζε στην στιγμή την ψυχή του. και τότε, μέσα σε μια έντονη μυρωδιά από πασχαλιές που τον έλουσαν ξαφνικά, ένιωσε πως εκείνη η γυναίκα, ωραία και γαλήνια, η οποία τον συγκινούσε με την ευθύτητα και την ειλικρίνεια της, είχε την Ελλάδα ολόκληρη μέσα στα μάτια της. Τα αντιθέσεις της, τα παράδοξά της, το παρελθόν της, τη θλίψη της, τον πόνο της., τον θυμό της, την παραίτησή της, αλλά και την θέλησή της, την λεβεντιά της, το ελπιδοφόρο μέλλον της, την ανάστασή της. Η Ελλάδα ολόκληρη θριάμβευσε μέσα στα μάτια της.»

Θεωρώ πως δεν υπάρχει κείμενο που να αντιπροσωπεύει την Ελλάδα καλλίτερα και να αναλύει τόσο καλά τον ψυχισμό μιας ηρωίδας. Το ίδιο ισχύει και για την Λέγκω Ασλάνογλου που, θύμα των ηθών της εποχής της, του μίσους εναντίον των Τούρκων, αλλά και της σκληρής πραγματικότητας του πολέμου και της σκλαβιάς, θα εκδιωχθεί από την πατρογονική εστία, και πληρώσει με βαρύ νόμισμα τον έρωτά της για τον εχθρό. Αλλά κι αυτή η ηρωίδα, ως άλλη Ελλάδα, θα μας δείξει την δύναμη του χαρακτήρα της και θα επιβιώσει ενάντια σε κάθε αντιξοότητα. «Οι Κόρες Της Ελλάδας» είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα μιας Ελλάδας πονεμένης, κατατρεγμένης, προδομένης, αλλά και αγωνίστριας, πεισματάρας, ασυμβίβαστης και νικήτριας.

Η Κοραλία Τζάβαλου και η Λέγκω Ασλάνογλου θεωρούνται, κατά έναν τρόπο, γυναίκες της πρότυπα εποχής. Όμορφες, αριστοκρατικές, περήφανες, πετυχημένες. Η συγγραφέας, όμως, δεν μένει μόνο σε αυτές τις δύο γυναίκες. Άλλη μια γυναικεία φιγούρα πρότυπο για την εποχή είναι και η Ανύσια Βουζίνη. Γυναίκα πληθωρική, με καμπύλες και έντονη τριχοφυΐα, θα εμπνεύσει πάθη και έρωτα. Γυναίκα δυνατή και στιβαρή, που με τις ανοιχτές λεκάνες της θα μπορέσει να φέρει στον κόσμο πολλά παιδιά, που με τον κόρφο της και τους πληθωρικούς μαστούς θα θρέψει γερά παιδιά, ικανοποιώντας το αρχέγονα ένστικτο των ανδρών: αυτό της αναπαραγωγής.

Αλλά αυτό το βιβλίο δεν είναι μόνο γεμάτο πόνο. Δεν μιλάει μόνο για τα δεινά των ηρωίδων και της Ελλάδας, αντίθετα, μας δείχνει κι άλλο ένα προσόν της συγγραφέως: το εξαιρετικό της χιούμορ και την ικανότητά της να μετατρέπει τις πίκρες και τα δεινά σε έναυσμα για καλλίτερο μέλλον, σε αφετηρία για αγώνα, σε βάση για ένα καλλίτερο αύριο. Ακόμα και όταν εξιστορεί τις δύσκολες στιγμές και τα πάθη των ηρωίδων της, σου δίνει μια γεύση από τα μελλούμενα, αρκετή για να σε ποτίσει με μια νότα αισιοδοξίας και να ξεπεράσεις τον χαλασμό. Και όλα αυτά, πολλές φορές, μέσα από αστεία περιστατικά και φράσεις.

Ένα μυθιστόρημα άρτιο: Πικρό, αλλά και γλυκό, σκληρό, αλλά και ερωτικό, συγκινητικό, αλλά και αστείο. Η κυρία Λαπατά, για άλλη μια φορά, έγραψε ένα μικρό αριστούργημα και μας μάγεψε.