Ο Κωνσταντίνος Κέλλης μιλά στο Read to Death!

Με αφορμή το νέο του βιβλίο ο Κωνσταντίνος Κέλλης μιλά στο  Read to Death και τις Αρτεμη Βελούδου Αποκότου, Μαρία Μπακάρα και Νικολέτα Κατσιούλη για όλα!!!

Το νέο σας έργο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος με τίτλο «Η Σκιά στο Σπίτι».  Αφού σας ευχηθούμε να είναι καλοτάξιδο, θα σας ζητήσω να μας το παρουσιάσετε με τον δικό σας, μοναδικό τρόπο.

Να ξεκινήσω με ένα ευχαριστώ από καρδιάς για την υποστήριξη και την αγάπη της ιστοσελίδας σας. Είναι πραγματική τιμή. Με δυο λόγια, η σκιά στο σπίτι έχει να κάνει με μια οικογένεια που γνωρίζει την απώλεια της συζύγου και μητέρας, και τη διαχείριση αυτής της απώλειας. Τι μέλλον μπορεί να έχεις όταν τα πάντα γκρεμίζονται μέσα σε μια καταραμένη στιγμή; Θα παραμείνεις κολλημένος για πάντα σε μια φτιαχτή πραγματικότητα –αυτό άλλωστε δεν συμβολίζουν τα ανήσυχα πνεύματα ενός στοιχειωμένου σπιτιού;– ή θα προσπαθήσεις να προχωρήσεις, παρά την οδύνη που κουβαλάει ένα αντίο;

Θα μπορούσατε να πείτε ότι από το σύνολο των ηρώων σας υπάρχει κάποιος που να ξεχωρίζετε; Και ποιος σας ταλαιπώρησε, είτε στο ψυχολογικό κομμάτι -αφού δεν πλησίαζε το δικό σας ψυχισμό- είτε τεχνικά, να τον αποτυπώσετε στο χαρτί;

Προσπάθησα να γράψω μια όσο πιο αληθοφανή ιστορία γίνεται, κι επειδή μιλάμε για υπερφυσικό τρόμο είναι ακόμα σημαντικότερο να υπάρχει σταθερή βάση ώστε να γίνει πιστευτό στον αναγνώστη και να αφεθεί σε μια –αν επιτρέπετε λογοπαίγνια εδώ!– οικεία ιστορία που γρήγορα γίνεται μη-οικεία. Και μέρος της αληθοφάνειας αυτής είναι ότι κανένας μας δεν είναι ποτέ ο απόλυτος πρωταγωνιστής γύρω από τον οποίο κινείται ο κόσμος παρά μόνο μέσα στο κεφάλι του. Το βιβλίο ασχολείται με τις ιστορίες όλων και πώς μπλέκονται μεταξύ τους, από την ανταγωνίστρια Σκιά μέχρι τον πεντάχρονο Δημητράκη: δεν υπάρχουν για να κάνουν το κέφι ενός βασικού ήρωα ή να εξυπηρετήσουν μια γραμμική πλοκή. Τους αγαπώ όλους έναν-έναν για διαφορετικούς λόγους, αλλά έχω μια μεγαλύτερη συμπάθεια στην Αντωνία. Έχω καταλήξει πως από όλους τους χαρακτήρες που έχω γράψει ως τώρα, αυτή είναι ο αγαπημένος μου. Αυτός που με ταλαιπώρησε περισσότερο απ’ όλους είναι το ίδιο το σπίτι. Μπορεί να ακούγεται περίεργο, όμως το σπίτι ήταν ένας ζωντανός οργανισμός καθ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής του βιβλίου.

«Η Σκιά στο Σπίτι», από τον εκδοτικό οίκο Κέδρο. Τον εκδοτικό που σας πρωτογνώρισε τον καθηγητή Τόλκιν και τους δρόμους του φανταστικού. Ποιες είναι οι σκέψεις σας, τα συναισθήματα σας;

Την πρώτη φορά που άκουσα για το ενδιαφέρον του Κέδρου, ανατρίχιασα: ένα συναίσθημα που είχα να νιώσω από το 2008 που πήρα στα χέρια μου το «9» της Ελευθεροτυπίας που είχε για πρώτη φορά δικό μου διήγημα μέσα. Το μυαλό μου πήγε κατευθείαν στο αγαπημένο μου βιβλίο όταν μεγάλωνα, το Χόμπιτ. Θυμάμαι πολύ καθαρά να διαβάζω την βιογραφία του Τόλκιν, δώρο μιας αγαπημένης μου καθηγήτριας στην πρώτη λυκείου, και να σκέφτομαι πως, ναι, αυτό θέλω να κάνω. Να γίνω καθηγητής Αγγλικών. Η συγγραφή και η δημιουργία ιστοριών δεν άργησε να έρθει. Ανυπομονώ για τη στιγμή που θα πάρω στα χέρια μου τη Σκιά και την ακουμπήσω στο ράφι πλάι στα βιβλία του.

Το νέο σας βιβλίο πραγματεύεται την απώλεια, τον θρήνο. Ακόμα και τα -φαινομενικά- άυλα όντα «φοράνε» το πένθος και πορεύονται. Σας ήταν πιο εύκολο να δομήσετε μια ιστορία τρόμου έχοντας μια τέτοια αφετηρία;

Το βιβλίο δεν έχει αυτοσκοπό να τρομάξει τον αναγνώστη, ακόμη κι αν αυτό θα συμβεί αρκετές φορές στις 555 σελίδες του. Αυτό που είχα σαν σκοπό είναι να εξερευνήσω τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους διαχειρίζεται κανείς τον χαμό, πώς πενθεί. Είναι κάτι που λίγο-πολύ όλοι έχουμε νιώσει, και σίγουρα υπάρχει κόσμος που το έχει ζήσει σε ισχυρότερο βαθμό από εμένα. Δεν έχω χάσει κάποιον πραγματικά κοντινό άνθρωπό μου, αν εξαιρέσω τους δυο παππούδες μου, όμως το βιβλίο σχεδιάστηκε και γράφτηκε τον πρώτο χρόνο που έζησα σαν μετανάστης σε μια χώρα μακριά από τα πρόσωπα που αγαπώ, από τα μέρη που γνωρίζω, από τη γλώσσα που μιλάω. Σε ένα βαθμό το βιβλίο με βοήθησε να εξερευνήσω αυτή την απώλεια, και με προετοίμασε για όσα μελλοντικά θα έρθουν και δεν θα έχω τη δύναμη να αποτρέψω, όπως κανείς μας άλλωστε. Και νομίζω πως γι’ αυτό το λόγο η ιστορία γράφτηκε όσο πιο ειλικρινά γίνεται, και είμαι βέβαιος πως θα το νιώσει όποιος κι αν διαβάσει το βιβλίο.

Είστε μόνος σπίτι γράφοντας στον υπολογιστή σας. Εσείς και το φως του pc, εσείς και η σκηνή στην οποία αποδίδετε τον τρόμο και την αγωνία. Ποια είναι τα δικά σας συναισθήματα; Υπάρχουν στιγμές που ενδεχομένως βρίσκεστε αιχμάλωτος των σκοτεινών κόσμων που εσείς δημιουργήσατε;

Εννοείται αυτό! Δεν πιστεύω πως κανείς μπορεί να γράψει αληθινό τρόμο αν δεν φοβάται ο ίδιος. Δεν χρειάζεται να πιστεύει στο υπερφυσικό, άλλωστε τα υπερφυσικά όντα που έχουμε δημιουργήσει είναι αρχετυπικά σύμβολα φόβων και πόθων μας. Είναι σαν να ζητάμε από κάποιον να γράψει μια ιστορία αγάπης ενώ δεν έχει μια ικμάδα ρομαντισμού μέσα του. Πάντα θέλω να γεννώ στον αναγνώστη τα ίδια συναισθήματα με τον χαρακτήρα στη σελίδα. Αν ο χαρακτήρας γελάει, ο αναγνώστης πρέπει να σκάσει ένα χαμόγελο. Αν ο χαρακτήρας θρηνεί, ο αναγνώστης πρέπει να νιώσει τον ίδιο πόνο. Και αν ο χαρακτήρας βιώνει κάτι τρομαχτικό… καταλαβαίνετε πού το πάω. Σκεφτείτε λοιπόν ποιος είναι ο πρώτος αναγνώστης του κάθε βιβλίου! Έχει τύχει φάση που γράφω ένα κλειστοφοβικό διήγημα (το Lights Out για όσους έχουν διαβάσει τη συλλογή διηγημάτων μου) βράδυ και μόνος στο πατρικό μου, και να βροντήξει πόρτα κάπου μέσα στο σπίτι από ρεύμα αέρα. Η καρέκλα έχει κοπανήσει στον τοίχο, το πληκτρολόγιο έχει φύγει πίσω από την οθόνη κι εγώ έχω βρεθεί να μετράω άσπρες τρίχες στο κεφάλι μου.

Ως δημιουργός, αλλά και ως αναγνώστης του είδους, γνωρίζετε πως ακόμα και στο είδος του φανταστικού και δη του τρόμου, οι ισορροπίες ανάμεσα στο άρτιο αποτέλεσμα και την ιλαρότητα είναι λεπτές. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η χρυσή τομή για μια καλή ιστορία τρόμου;

Δεν ξέρω αν μπορώ να εξηγήσω τη χρυσή τομή, όμως υπάρχουν κάποια πράγματα που από μόνα τους είναι αρκετά για να κατακρημνίσουν μια ιστορία και πρέπει να αποφεύγονται δια ροπάλου: Η έλλειψη αληθοφάνειας και εσωτερικής συνέπειας στους κανόνες του μεταφυσικού –αν πεις «έλα μωρέ, έχει τέρατα κι απέθαντους, θα τους πειράξει το πώς έφτασε ο άλλος από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη σε πέντε λεπτά;» το έχεις χάσει το παιχνίδι– οι ηλίθιες επιλογές χαρακτήρων με τρόπο που εξυπηρετεί την πλοκή και όχι τους ίδιους, και η ύπαρξη του τρόμου σαν αυτοσκοπός. Αυτά τα τρία υποδεικνύω στους μαθητές όποτε έχω κάποιο σεμινάριο δημιουργικής γραφής, τώρα όμως θα μιλήσω συγκεκριμένα για αυτό το βιβλίο. Δυο από τους λόγους για τους οποίους αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος για τη Σκιά είναι ότι 1) ο τρόμος έρχεται οργανικά και όχι απλά επειδή… ε, βιβλίο τρόμου είναι, πρέπει. Και 2) ότι οι χαρακτήρες συμπεριφέρονται με βάση την προσωπικότητά τους, κι όχι για να προχωρήσει η πλοκή. Πιστέψτε με, αυτό το τελευταίο είναι ένα από τα υψηλότερα εμπόδια για να γραφτεί ένα βιβλίο με στοιχειωμένο σπίτι. Η πρώτη σκέψη είναι η εξής: Έστω λοιπόν ότι έχουμε ένα στοιχειωμένο σπίτι. ΓΙΑΤΙ να μείνει κάποιος σε ένα τέτοιο σπίτι; Εγώ προσωπικά στο πρώτο αλλόκοτο συμβάν θα είχα μπει στο αμάξι και θα είχα γίνει Λούης. Τι συμβαίνει λοιπόν σε δυστυχώς πολλές τέτοιες ιστορίες; Ο δημιουργός βάζει ένα σωρό φρίκες και δυο σελίδες ή δυο λεπτά αργότερα, η ιστορία συνεχίζεται σαν να μην έγινε τίποτα και οι χαρακτήρες συνεχίζουν τη ζωή τους λες και αυτό που έγινε δεν θα σε έστελνε κανονικά στον ψυχίατρο. Μέγα φάουλ. Ή το άλλο εξίσου ιλαρό. Το dream sequence. Σαν να σου λέει κοινώς ο δημιουργός «Ε, πρέπει να γίνει κάτι τρομαχτικό, χωρίς να έχει πραγματικές επιπτώσεις» και ακολουθεί αυτή την εύκολη οδό, ελπίζοντας πως το κοινό θα το καταπιεί. Μακριά.

Πού βρίσκεται το πρώτο σας draft αυτήν τη στιγμή;

Στο πατρικό μου, στη βιβλιοθήκη του αδερφού μου σε σπιράλ μορφή. Δυο μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας με κάποια ψήγματα τρόμου. Δεν τα εκτύπωσα εγώ, για την ακρίβεια. Ο αδερφός μου το έκανε που περιμένει να τα δει στα βιβλιοπωλεία. Εγώ τα θεωρώ πολύ πρωτόλεια για κάτι τέτοιο, γράφτηκαν πάνω από δέκα χρόνια πριν. Τη δουλειά τους την έκαναν πάντως, όπως και ό,τι έγραψα τα χρόνια πριν φτάσω να χτυπήσω την πόρτα εκδοτικών με το Φως μέσα μου.

Μέχρι την έκδοση της συλλογής διηγημάτων «Το Φως Μέσα Μου», οι ιστορίες σας βραβεύονταν, διακρίνονταν σε διαγωνισμούς και δημοσιεύονταν σε Ελλάδα και Εξωτερικό. Η κυκλοφορία όμως της συλλογής το 2013, ήταν και το επίσημο εκδοτικό τετελεσμένο. Επηρέασε αυτό τον τρόπο/ρυθμό που γράφετε και αν ναι, με ποιους τρόπους;

Δεν νομίζω ότι με επηρέασε η ίδια η έκδοση. Η στρατιωτική θητεία μου και η μετανάστευση σε άλλη χώρα. που συνεπάγεται εκμάθηση γλώσσας και αναζήτηση εργασίας, ήταν οι καταλυτικοί παράγοντες του πόσο έγραψα τα τελευταία δυο-τρία χρόνια. Δεν έχω παράπονο από το πόσο γράφω. Σίγουρα γράφω λιγότερα διηγήματα πια, αλλά αυτό επειδή προτιμώ τη μεγάλη φόρμα, και κυρίως πειραματίζομαι με τα διηγήματα ή γράφω όταν τρέχει κάποιος διαγωνισμός που με ενδιαφέρει.

Γνωρίζοντας το έργο σας, θεωρώ τους χαρακτήρες που δημιουργείτε μοναδικούς, το στοιχείο-κλειδί μαζί με τις δυνατές εικόνες για την καθιέρωση ενός φοβικού κλίματος από την αρχή ως το τέλος ενός διηγήματος ή μυθιστορήματός σας. Πού τους συναντάτε τους ήρωες σας; Έρχονται με την ιδέα ή συμβαίνει να προϋπάρχουν και να φέρουν την έμπνευσή της;

Ευχαριστώ πολύ, είναι χαρά μου που τους θεωρείς τέτοιους, γιατί οι χαρακτήρες είναι για εμένα το σημαντικότερο κομμάτι του σχεδιασμού ενός βιβλίου. Ξέρω τι κομμάτι της ιστορίας συμβολίζει ο καθένας τους και τι θέλω να πω μέσα από αυτούς. Από κει και πέρα ο χαρακτήρας τους πιάνει το τιμόνι και κινούνται με βάση τα δικά τους θέλω, και την αληθοφάνεια. Και φυσικά η μεταξύ τους αλληλεπίδραση βγάζει πράγματα που κι εγώ ο ίδιος δεν περίμενα στην αρχή τους. Αποφεύγω να αποφασίζω το τι θα κάνουν με βάση το πού θέλω να πάει η πλοκή, προτιμώντας να γίνει οργανικά μέσα από το χαρακτήρα, γι’ αυτό και είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαροι στο κεφάλι μου, το τι έχουν κάνει πριν από την ιστορία, κι ας είναι σελίδες σχεδιασμού που δεν θα τυπωθούν ποτέ στο βιβλίο που θα διαβάσει ο αναγνώστης. Ξέρω ότι είναι πολύ συνηθισμένο συγγραφικό φαινόμενο αλλά ακόμα κι εγώ μένω έκπληκτος με το ότι αυτό συμβαίνει, και είναι από τα πιο ευχάριστα κομμάτια της συγγραφικής διαδικασίας. Η Αντωνία και η Ελπίδα είναι δυο στιβαρά παραδείγματα από τη Σκιά στο σπίτι, και πραγματικά νιώθω περήφανος για το ταξίδι των χαρακτήρων τους, λες και πραγματικά υπάρχουν κάπου.

Γράφοντας τις ιστορίες σας έχετε εξαρχής τον επίλογο στο μυαλό σας, ή αφήνετε τους ήρωες σας να σας οδηγήσουν ως το τέλος;

Γενικά, ναι. Ο επίλογος είναι συνήθως η δεύτερη εικόνα που μου έρχεται όταν σκέφτομαι να γράψω κάτι. Αυτό που συνέβη βέβαια και στα δυο μυθιστορήματά μου είναι ότι ο επίλογος άλλαξε όταν άρχισε να φαίνεται στον ορίζοντα. Οι χαρακτήρες είχαν όντως διαφορετική άποψη από εμένα. Αλλά τι ξέρω εγώ; Αυτοί περνάνε το ζόρι, αυτοί θα αποφασίσουν τι θέλουν να κάνουν.

Τι είναι αυτό που σας οδήγησε στο να γράφετε στα Ελληνικά;

Πιστεύω πως είναι καλύτερο για τον κάθε συγγραφέα να γράφει στη μητρική του γλώσσα. Για την ακρίβεια, αν οι πιθανότητες να καταφέρει κάποιος κάτι μέσω της συγγραφής είναι μικρές, οι πιθανότητές του σχεδόν μηδενίζονται αν γράφει σε ξένη γλώσσα, ειδικά σήμερα. Μου είναι ευκολότερο να μεταφράζω στα Αγγλικά τα διηγήματά μου, ξαναγράφοντας κάποια πράγματα διαφορετικά, αφού οι δύο γλώσσες έχουν αρκετές διαφορές στο τι δουλεύει και τι είναι εύηχο στη δομή τους. Αυτός είναι και ο κίνδυνος για πολλούς νέους συγγραφείς, και ο λόγος που ιστορίες καταλήγουν να μοιάζουν σαν κακές μεταφράσεις γεμάτες αγγλισμούς και άτσαλες φράσεις.

Προσπαθώ να διαβάζω και να γράφω όσο το δυνατόν περισσότερα ελληνικά κείμενα γιατί αυτός είναι άλλωστε και ο τρόπος να γίνει καλύτερη η γραφή με κάθε προσπάθεια. Πάντως, έχω ένα ολοκληρωμένο μυθιστόρημα που είναι στα Αγγλικά, μια μαύρη κωμωδία που διασκέδασα πολύ όσο έγραφα, αλλά είναι μόλις στο πρώτο draft της, κι όποτε λέω να το πιάσω για να το διορθώσω, προτιμώ να γράψω κάτι καινούργιο.

Θεωρείτε ότι η οικονομική κρίση έχει πλήξει το βιβλίο και πώς;

Ως φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, λέω να πιάσω ένα έστω και λίγο θετικό παράγωγο της κρίσης: Πριν λίγο καιρό, διάβαζα ένα άρθρο για τις πολιτικές αναταράξεις στις ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες και πώς επηρέασαν τους δημιουργούς στο χώρο του Τρόμου. Τα σημαντικότερα έργα τρόμου στις ΗΠΑ γράφτηκαν/δημιουργήθηκαν σε πραγματικά ταραγμένους καιρούς για εκείνους. Και συνειδητοποιώ πως στην εποχή της δικής μας κρίσης, υπάρχει ραγδαία αύξηση στην ελληνική λογοτεχνία τρόμου. Τα βιβλία που κυκλοφόρησαν τα τελευταία πέντε χρόνια είναι πολλαπλάσια εκείνων που κυκλοφόρησαν για δεκαετίες ολόκληρες. Όπως και όλοι μας, ο συγγραφέας τρόμου εξοπλίζεται με αυτά που ζει και γράφει για να εξορκίσει και συγχρόνως να παρηγορήσει. «Τέρατα» υπάρχουν και τα βλέπουμε όλοι μας, γύρω μας. Μπορεί να λέγονται ανασφάλεια, άγνωστο, πένθος, απώλεια, και πάει λέγοντας. Το πώς θα τα αντιμετωπίσεις είναι το νόημα. Αυτό μας λέει η λογοτεχνία τρόμου, και το κάνει μέσα από αρχετυπικά σύμβολα όπως τα φαντάσματα, τους δαίμονες κλπ.

Κλείνοντας, μια παραδοσιακή ερώτηση: Έχετε ήδη κάποιο επόμενο βιβλίο στο μυαλό σας;

Αυτό τον καιρό, δουλεύω το επόμενο μυθιστόρημά μου το οποίο κλείνει υπό μια έννοια αυτή την άτυπη τριλογία της Απώλειας που ξεκίνησε με τη Νεκρή γραμμή και συνέχισε με τη Σκιά. Είναι κάπου στις 150 σελίδες, οπότε έχει ακόμα δρόμο. Φυσικά τα μυθιστορήματα είναι απολύτως αυτοτελή, και για την ακρίβεια θα πρότεινα σε όποιον δεν με γνωρίζει και θέλει να δώσει μια ευκαιρία στα γραπτά μου να ξεκινήσει με τη Σκιά στο σπίτι κι έπειτα να διαβάσει τη Νεκρή γραμμή. Από κει και πέρα, περιμένουν άλλα δυο μυθιστορήματα που είναι σε πολύ πρώιμη μορφή, περισσότερο σκελετοί και χαρακτήρες με μια βασική ιδέα. Περιμένουν τη σειρά τους, εκτός κι αν πάρει τη θέση τους κάποια άλλη ιδέα που δεν έχει έρθει ακόμη. Συγχρόνως, υπάρχουν πέντε-έξι έτοιμα διηγήματα που έχουν πάρει την πρώτη θέση σε διαγωνισμούς διηγημάτων τα τελευταία χρόνια από τότε που βγήκε το Φως, καθώς και κάποια άλλα μεγαλύτερης έκτασης διηγήματα που περιμένουν στο συρτάρι, αλλά δεν βιάζομαι για κάποια συλλογή. Όταν μαζευτούν αρκετά και θεωρώ ο ίδιος ότι είναι τόσο καλά ώστε να αξίζουν τον αναγνωστικό σας χρόνο, τότε θα εμφανιστούν.

Ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο σας και καλοτάξιδο το νέο σας βιβλίο!!!